IPMS Nederland - 3. KLu F-84F Thunderstreak (2024)

Cat 3. KLu

Thunderstreaks: (pijlvleugel)
F-84F: 180 stuks (1955-1970) ; kenmerken P101-P277 en P298-300
Thunderstreaks werden afgeleverd tussen 1955 en 1957 en vlogen tot 1970 bij de KLu. Tijdens deze periode kregen ze een remparachute;

Nederland ontving in het kader van de MDAP-overeenkomst (MDAP = Mutual Defence Assistance Program) maar liefst 180 Thunderstreaks. Het was midden in de Koude Oorlog. Vanaf eind 1955 werden de eerste Thunderstreaks per schip aangevoerd maar een aantal Thunderstreaks werd ook via de zogenaamde “High Flight”-route via Kopenhagen overgevlogen. (de kisten bleven formeel Amerikaans eigendom).

De Thunderstreaks vlogen bij diverse KLu squadrons met natuurlijk een jachtvliegtuig rol. De KLu was veelal ook opgedeeld in een tactisch gedeelte en een luchtverdediginggedeelte en verder werden eind-vliegopleidingen verzorgd. Na de Elementaire VliegOpleiding (EVO op de Fokker S-11) volgde de Voorgezette VliegOpleiding (VVO op de Harvard) en dan de JachtvliegOpleiding (JVO op de T-33) en dan het type opleiding. De laatste fase werd geoefend in ‘weapons delivery’, het afwerpen van bommen, gebruik van boordkanonnen en het afvuren van raketten.

In de praktijk bleek de Thunderstreak vrij lastig te vliegen en kwam maar moeizaam los van de grond omdat de motor niet krachtig genoeg was. Bij warm weer werd bij een korte baan gebruik gemaakt van vier JATO startraketten, die na de start werden afgeworpen. Deze JATO raketten leverden een extra stuwdruk op van 4000 pond gedurende 17 seconden. Deze methode was echter vrij kostbaar en werd (in Nederland) weinig toegepast.

De Streak werd ook bij een aantal demonstratieteams gebruikt. Hoge ogen gooide het in 1956 opgerichte “Dash Four”-team" van de KLu en april 1959 werd zelfs een demo gedaan op Nellis AFB te Las Vegas USA. In 1957 werd het “Red Noses-team opgericht dat slechts kort vloog en in 1963 had een team van 315 squadron “Sandbag Diamond” vier Streaks plus een solo. Verder is er niets bekend over dit team. In 1970 gaf 314 squadron nog een keer ‘acte de presence’ met het team “The Rascals”.

De laatste operationele vlucht bij de KLu was eind 1970. Gedurende de veertien jaar dat de Thunderstreak bij de KLu in gebruik geweest is, zijn 75 toestellen verloren gegaan. De meeste resterende toestellen gingen daarna naar andere (NATO) landen. Ook zijn een aantal kisten als decoys gebruikt op de vliegvelden.

Thunderstreak in schema (a) (zie modellen pagina). Foto: Defensie voorlichtings-Centrum / Ministerie van Defensie (used with permission)

Foto: dhr. Tornij via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

In de Anthony Fokker MTS Den Haag. Foto: dhr. Tornij via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: dhr. F.Goth via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Hier is het eerste schema met de grote roundels ook onderop de vleugel te zien, Foto: Ministerie van Defensie (used with permission)

Nog later bij opleidingsschool Anthony Fokker. co*ckpitkap die omhoog komt, let op de details. Foto: M. de Vreeze (used with permission)

Deze kist P-226 ging later naar het NMM Soesterberg en zo te zien weer gerestaureerd in het oude schema (c). Foto: M. de Vreeze (used with permission)

Fly by. Foto: Nationaal Archief (used with permission)

Toelichting bij registratiegegevens hieronder
De Streaks hebben in feite twee verschillende registraties gevoerd.
Aanvankelijk waren de toestellen voorzien van squadron-codes. Hierbij was op de staart een kleine vlag aangebracht. De squadroncodes waren vastgelegd in een afspraak binnen de West-Europese Unie (WEU) en bestond uit twee letters of en cijfer en een letter plus een volgnummer. Omdat de toestellen in de praktijk nogal een tussen de squadrons werden uitgewisseld, veranderde de squadroncode van een individuele kist nogal eens. Hierboven stond het Amerikaanse serienummer en onder deze vlag het serienummer dat was toegekend door de Koninklijke Luchtmacht.

Het Amerikaanse serienummer bleef gehandhaafd omdat de toestellen in feite eigendom van de VS waren en bleven. Dit serienummer gaf aan onder welk fiscaal jaar (’t jaar ten laste waarvan de aanschafkosten vielen) de toestellen vielen. Deze liep (in de jaren vijftig) van 1 juli toten met 30 juni. Alle KLu-Thunderstreaks vielen onder de fiscale jaren 1952 en 1953, dus van 1 juli 1951 tot en met 30 juni 1953. Ze zijn echter gebouwd in de periode 1955 en 1956. Onderhoud werd nogal eens op zijn Amerikaans aangeduid met IRAN= Inspect and Repair As Necessary .

De KLu kende de Thunderstreaks de letter P toe met een volgnummer, net als de Thunderflash. De volgnummers liepen oorspronkelijk van P-101 tot en met P-300. Hierbij is een administratieve fout gemaakt bij de laatste drie toestellen. Abusievelijk werd P-277 gelezen als P-297, zodat laatste drie toestellen de registraties P-298, P-299 en P-300 toegewezen kregen in plaats van P-278, P279 en P-280. Het systeem met de squadronregistraties werd eind jaren vijftig verlaten. De toestellen voerden vanaf 1959/1960 de P-registratie groot op de neus en verschenen de squadronemblemen op de staart, zoals we nu ook nog steeds kennen.

Opmerking: De "P-312" in Reek van "312" squadron was een fake regi maar was in werkelijkheid de "P-229"

Inhoud voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze en W.Jonker zomer 2004 (op oude IPMS website)